Deel deze spotlight

JAN GUNNEWEG - INTERIEURONTWERPER

TekstMarieke Pool
BeeldErik Boschman

Als kind woonde Jan met zijn ouders op een woonboot. De ruime groenstrook naast de woning bood alle gelegenheid om te ravotten en te bouwen. Jan was dan ook dag-in-dag-uit bezig met ontdekken, van het bouwen van boomhutten en boten tot het uit elkaar halen van motoren. Is hier het zaadje geplant dat Jan uiteindelijk tot een creatief ontwerper liet uitgroeien?

VERTROUWEN

‘Op die groenstrook was ik altijd aan het rotzooien. Ik redde me met de dingen die ik op straat vond. Ik weet nog goed dat ik als zes- of zevenjarig jochie geen genoeg kon krijgen van de hoge kabelbaan die we hadden gemaakt van scheepstrossen. Nee, daar werden mijn ouders niet angstig van, ze vertrouwden er gewoon op dat het goed kwam.’

SCHAAP OVER HET HEK

‘Na het vmbo koos ik voor het Hout- en Meubileringscollege. Een gave opleiding om de praktijk te leren, maar ik miste er wel wat. Docenten wisten je altijd precies te vertellen wát je moest doen en hoe je dat moest doen. Als eigenwijze puber koos ik wel eens een ander pad en dan kreeg ik soms de deksel op mijn neus. Het was toch echt niet de bedoeling dat ik me buiten de gebaande paden begaf. Dat vond ik vervelend. Als dyslecticus heb ik het op school nooit heel goed gedaan. Inmiddels weet ik dat mijn dyslexie me veel heeft gebracht. Wij -dan heb ik het over dyslectici- hebben een creatieve kijk op zaken, ruimtelijk inzicht en het vermogen het geheel te kunnen zien. En wist je dat wij van een vierletterwoord wel veertig opties kunnen maken? Wij denken altijd in beelden. Als jij zegt: er rent een schaap door een wei met bloemetjes en die springt over een hek, dan zie ik het hele plaatje voor me. In detail. We lijken misschien traag van begrip, maar eigenlijk denken we in beelden en daardoor tot vierhonderd tot tweeduizend keer sneller dan mensen zonder dyslexie. Dit gegeven heeft me op school geen plezier opgeleverd, maar nu des te meer.’

HOUTEN ROLSTOEL

‘Op het HMC rond je de opleiding af met een expositie. De opdracht was om één object te presenteren, maar ik had er twee: een houten boot en een houten fiets. Ik raakte erover aan de praat met een oude, vanwege MS niet bijster mobiele meneer die mij op enig moment vroeg of er een rolstoel beschikbaar was. Ik ging in het schoolgebouw op zoek, maar keerde zonder resultaat terug. Toen ik vervolgens hierover met anderen in gesprek raakte, gaf ik met wat bravoure aan dat ik er wel een in hout zou maken. De oude meneer ving dit op en hield me aan mijn woord. Deze rolstoel is tot nog toe ook mijn meesterwerk. Toch was het de fiets waarmee ik veel publiciteit haalde. Een aantal jaar later heb ik een tweede variant ontworpen, deze Bough Bike is grootschalig in productie gegaan en op veel plekken ter wereld te koop.’

ANDERS IS NIET ALTIJD BETER, MAAR BETER IS WEL ALTIJD ANDERS

‘Of het nu aan mijn leefomgeving of mijn dyslexie heeft gelegen, ik was anders dan anderen. Dat zie je ook in mijn ontwerpen. Neem de houten fiets. Ik dacht niet verder dan ik ga gewoon eens kijken of dat werkt. Dus dat deed ik. En ik gebruik, in tegenstelling tot anderen die een voorkeur hebben voor spaanplaat, altijd massief hout. Daar heb ik zelfs woningen mee gebouwd die compleet geprefabriceerd op de bouwplaats werden aangeleverd. Waarom hout? Hout komt uit de mooiste fabriek van de wereld: het bos. Dat je in deze fabriek kunt wandelen, dat het wanneer je het duurzaam beheert nooit verloren gaat en dat je dan een eindeloze grondstof hebt, dat vind ik zo mooi.’

FABRIEKSSHIT DE PRULLENBAK IN

‘Na het HMC ben ik direct voor mezelf begonnen. Waarom ik hiervoor koos? Zoals gezegd vond ik het op school al gek dat mensen voor mij bepaalden hoe ik moest gaan werken. Daarnaast is het denk ik ook ingegeven door het verloop van mijn schaatscarrière. Tot mijn 22ste ben ik als topsporter actief geweest in het schaatsen, maar door verschillende blessures lukte het me niet om de échte top te bereiken. Die blessures liep ik op door niet naar mezelf te luisteren, maar door mijn trainingsschema’s op te volgen waardoor ik overtraind raakte. Door het negeren van de signalen van mijn lichaam liep het uiteindelijk spaak. Dat wilde ik niet nog een keer laten gebeuren. Hoe het nu gaat? Eigenlijk gewoon perfect. Een jaar of twaalf geleden besloot ik heel bewust dat ik de mens en de natuur dichter bij elkaar wilde brengen. We weten allemaal dat als we dichterbij de natuur zijn, we gelukkiger worden. Daar draait mijn werk nu om. En ik ga daarin ook een stap verder, want ik hang deze filosofie niet alleen in mijn werk, maar ook privé aan: ik eet al jaren geen suiker meer en ben sinds september ook gestopt met alle fabrieksshit. En het werkt! Ik eet en drink puur natuur en ben echt gelukkiger en gezonder.’

BIJZONDER KISTJE

‘Daarnaast ben ik ook gestopt met grote deadlines. We zijn allemaal gestrest en iedereen werkt zich kapot. Dat deed ik ook hoor. Stond ik te zwoegen om een tafel af te krijgen voor mensen die al een tafel hebben. Waar is die druk dan voor nodig? Vanuit die gedachte heb ik een kistje ontworpen waar drie toffe dingen in zitten. Wát er in zit, vertel ik niet. Daar komen mijn klanten pas achter als het project is afgerond en ik ze de sleutel geef. Natuurlijk verstrek ik wel de bijbehorende boodschap, deze staat op de achterzijde van het kistje. De strekking? Geluk zit niet in spullen of geld. Het zit in vrijheid, rust en passie. Als ik aan het einde van de dag vrolijk thuis kom, in rust, dan merkt mijn gezin dat ook. Daardoor voelen vier personen zich beter in plaats van één. En waarschijnlijk zijn het er meer. Omdat ik die positieve vibe deel met mensen die ik ontmoet en met wie ik samenwerk. Mijn klanten zijn razend enthousiast!’

FASHION

Fashion heeft geen invloed op het werk van Jan. Maar hij heeft er wél een mening over: ‘Het is te bizar voor woorden dat materiële rijkdom zo’n grote rol in ons leven speelt. Het wordt tijd om te beseffen dat een Chinese fabrieksarbeider in één dag ontelbaar veel t-shirts moet produceren terwijl het geluk bij de ontvanger van zo’n shirt razendsnel vervliegt. Daar wil ik niet meer aan meedoen. Vorig jaar heb ik een winterjas op maat laten maken. Deze ga ik helemaal afdragen. En ik overweeg om in navolging van Steve Jobs en Mark Zuckerberg voor één type outfit te kiezen die ik lokaal laat maken. Nooit meer nadenken over wat je aandoet én stoppen met het uitputten van de aarde en haar bewoners.’

Gepubliceerd op8 september 2022 om 9:00